5. Bālavagga
Pāḷi 60 [5.1] Bāla
dīghā jāgarato ratti,
dīghaṁ santassa yojanaṁ,
dīgho bālānaṁ saṁsāro
saddhammaṁ avijānataṁ.
Patna 185 [11.12] Bāla
drīghā assupato rātrī
drīghaṁ śāntassa yojanaṁ |
drīgho bālānā saṁsāro
saddhaṁmam avijānatāṁ ||
Gāndhārī
Udānavarga 1.19 Anitya
dīrghā jāgarato rātrir
dīrghaṁ śrāntasya yojanam /
dīrgho bālasya saṁsāraḥ
saddharmam avijānataḥ //
Mahā-karmavibhaṅga XVI
dīrghā jāgarato rātrir,
dīrghaṁ śrāntasya yojanam,
dīrgho bālasya saṁsāraḥ
saddharmam avijānataḥ.
Pāḷi 61 [5.2] Bāla
carañ ce nādhigaccheyya
seyyaṁ sadisam attano,
ekacariyaṁ daḷhaṁ kayirā,
natthi bāle sahāyatā.
Patna
Gāndhārī
Udānavarga 14.15 Droha
caraṁś ca nādhigaccheta
sahāyaṁ tulyam ātmanaḥ /
ekacaryāṁ dḍhaṁ kuryān
nāsti bāle sahāyatā ||
Kośāmbakavastu II 185
caraṁś cen nādigaccheta
śreyaḥ sadśam ātmanaḥ |
ekacaryāṁ dḍhāṁ kuryān≈
≈nāsti bāle sahāyatā ||
Pāḷi 62 [5.3] Bāla
puttā matthi dhanam matthi
iti bālo vihaññati,
attā hi attano natthi
kuto puttā, kuto dhanaṁ.
Patna
Gāndhārī
Udānavarga 1.20 Anitya
putro me 'sti dhanaṁ me 'stīty
evaṁ bālo vihanyate /
ātmaiva hy ātmano nāsti
kasya putraḥ kuto dhanam ||
Pāḷi 63 [5.4] Bāla
yo bālo maññati bālyaṁ,
paṇḍito vā pi tena so,
bālo ca paṇḍitamānī
sa ve bālo ti vuccati.
Patna 184 [11.11] Bāla
yo bālo bālamānī
paṇḍito cāpi tattha so |
bālo tu paṇḍitamānī
sa ve bālo ti vuccati ||
Gāndhārī
Udānavarga 25.22 Mitra
yo jānīyād ahaṁ bāla
iti bālaḥ sa paṇḍitaḥ |
bālaḥ paṇḍitamānī tu
bāla eva nirucyate //
Divyāvadāna pg. 490
yo bālo bālabhāvena
paṇḍitas tatra tena saḥ |
bālaḥ paṇḍitamānī tu
sa vai bāla ihocyate ||
Pāḷi 64 [5.5] Bāla
yāvajīvam pi ce bālo
paṇḍitaṁ payirupāsati
na so dhammaṁ vijānāti,
dabbī sūparasaṁ yathā.
Patna 191 [11.18] Bāla
yāvaj jīvaṁ pi ce bālo
paṇḍite payirupāsati |
neva dhammaṁ vijānāti
dravvī sūparasān iva ||
Gāndhārī 233 [14.10] [Paṇida]
yavajiva bi ya balu
paṇida payuvasadi
neva dhamu viaṇadi
praña hisa na vijadi.
Udānavarga 25.13 Mitra
yāvajjīvaṁ pi ced bālaḥ
paṇḍitāṁ paryupāsate /
na sa dharmaṁ vijānāti
darvī sūparasān iva //
Mahābhārata 10.5.2
ciraṁ hy api jaḍaḥ śūraḥ
paṇḍitaṁ paryupāsya ha |
na sa dharmān vijānāti
darvī sūparasān iva
Pāḷi 65 [5.6] Bāla
muhuttam api ce viññū
paṇḍitaṁ payirupāsati
khippaṁ dhammaṁ vijānāti,
jivhā sūparasaṁ yathā.
Patna 192 [11.19] Bāla
muhuttam api ce praṁño
paṇḍite payirupāsati |
khipraṁ dhammaṁ vijānāti
jivhā sūparasān iva ||
Gāndhārī 234 [14.11] [Paṇida]
muhuta bi ya viñu
paṇada payuvasadi
so du dhamu viaṇadi
praña hisa tadovia.
Udānavarga 25.14 Mitra
muhūrtam api saprajñaḥ
paṇḍitāṁ paryupāsate /
sa vai dharmaṁ vijānāti
jihvā sūparasān iva //
Mahābhārata 10.5.2
muhūrtam api taṁ prājñaḥ
paṇḍitaṁ paryupāsya ha |
kṣipraṁ dharmān vijānāti
jihvā sūparasān iva ||
Pāḷi 66 [5.7] Bāla
caranti bālā dummedhā
amitteneva attanā,
karontā pāpakaṁ kammaṁ
yaṁ hoti kaṭukapphalaṁ.
Patna 174 [11.1] Bāla
caranti bālā dummedhā
amitteṇa r iva āttanā |
karontā pāpakaṁ kammaṁ
yaṁ hoti kaṭukapphalaṁ ||
Gāndhārī
Udānavarga 9.13 Karma
caranti bālā duṣprajñā
hy amitrair iva cātmabhiḥ /
kurvantaḥ pāpakaṁ karma
yad bhavati kaṭukaṁ phalaṁ //
Ekottarāgama-Fragmente 18.333
tasmāt kāyena vācā ca
manasā cāpy asaṁvtāḥ |
kurvanti pāpakaṁ karma
yad bhavati kaṭukodayaṁ ||
Pāḷi 67 [5.8] Bāla
na taṁ kammaṁ kataṁ sādhu
yaṁ katvā anutappati,
yassa assumukho rodaṁ
vipākaṁ paṭisevati.
Patna 175 [11.2] Bāla
kathañ ca taṁ kare kaṁmaṁ
yaṁ kattā anutappati |
yassa aṁśumukho rodaṁ
vipākaṁ paṭisevati ||
Gāndhārī
Udānavarga 9.14 Karma
na tat karma ktaṁ sādhu
yat ktvā hy anutapyate |
rudann aśrumukho yasya
vipākaṁ pratiṣevate //
Ekottarāgama-Fragmente 18.334
na tat karma ktaṁ sādhu
ktvā yad anutapyate |
rudann aśrumukho yasya
vipākaṁ pratisevate ||
Pāḷi 68 [5.9] Bāla
tañ ca kammaṁ kataṁ sādhu
yaṁ katvā nānutappati,
yassa patīto sumano
vipākaṁ paṭisevati.
Patna 176 [11.3] Bāla
taṁ ca kaṁmaṁ kataṁ sādhu
yaṁ kattā nānutappati |
yassa pratīto sumano
vipākaṁ paṭisevati ||
Gāndhārī
Udānavarga 9.15 Karma
tat tu karma ktaṁ sādhu
yat ktvā nānutapyate |
yasya pratītaḥ sumanā
vipākaṁ pratiṣevate //
Ekottarāgama-Fragmente 18.335
tatra karma ktaṁ sādhu
ktvā yan nānutapyate |
yasya pratītaḥ sumanā
vipākaṁ pratisevate ||
Pāḷi 69 [5.10] Bāla
madhuvā maññati bālo,
yāva pāpaṁ na paccati,
yadā ca paccati pāpaṁ,
atha (bālo) dukkhaṁ nigacchati.
Patna
Gāndhārī
Udānavarga 28.18 Pāpa
madhuvad manyate bālo
yāvat pāpaṁ na pacyate /
yadā tu pacyate pāpam
atha duḥkhaṁ nigacchati //
Pāḷi 70 [5.11] Bāla
māse māse kusaggena
bālo bhuñjetha bhojanaṁ,
na so saṅkhātadhammānaṁ
kalaṁ agghati soḷasiṁ.
Patna 388 [21.13] Sahasra
māse māse kuśāggreṇa
bālo bhuñjeya bhojanaṁ |
na taṁ saṁghe prasādassa
kalām agghati ṣoḍaśiṁ ||
Gāndhārī
Udānavarga 24.17 Peyāla
māse māse kuśāgreṇa
yo hi bhuñjīta bhojanam /
na tad buddhe prasādasya
kalām arghati ṣoḍaśīm //
Mahāvastu iii. pg. 435 Sahasra
māse māse kuśāgreṇa
bālo bhuṁjeya bhojanaṁ |
na so buddhe prasādasya
kalām arghati ṣoḍaśīṁ ||
Isibhāsiyāiṁ 41.13
māse māse ya jo bālo
kusaggeṇa āhārae |
-a se sukkhāya dhammassa
agghatī satimaṁ kalaṁ ||
Uttarādhyayanasūtraṁ 9.44
māse māse tu jo bālo
kusaggeṇaṁ tu bhuṁjae |
ṇa so suyakkhāya dhammassa
kalaṁ agghai solasiṁ ||
Pāḷi 71 [5.12] Bāla
na hi pāpaṁ kataṁ kammaṁ
sajju khīraṁ va muccati,
ḍahantaṁ bālam anveti
bhasmacchanno va pāvako.
Patna 107 [7.12] Kalyāṇī
na hi pāpakaṁ kataṁ kammaṁ
sajjaṁ chīraṁ va mucchati |
dahantaṁ bālam anneti
bhassachanno va pāpako ||
Gāndhārī
Udānavarga 9.17 Karma
na hi pāpaktaṁ karma
sadyaḥ kṣīram iva mūrchati |
dahantad bālam anveti
bhasmācchanna ivānalaḥ //
Pāḷi 72 [5.13] Bāla
yāvad eva anatthāya
ñattaṁ bālassa jāyati,
hanti bālassa sukkaṁsaṁ
muddham assa vipātayaṁ.
Patna 177 [11.4] Bāla
yāvad eva anatthāya
ñāttaṁ bālassa jāyati |
hanti bālassa śukrāṅggaṁ
muddham assa nipātaye ||
Gāndhārī
Udānavarga 13.2 Satkāra
yāvad eva hy anarthāya
jñāto bhavati bāliśaḥ /
hanti bālasya śuklāṁśaṁ
mūrdhānaṁ cāsya pātayet ||
Pāḷi 73 [5.14] Bāla
asataṁ bhāvanam iccheyya,
purekkhārañ ca bhikkhusu,
āvāsesu ca issariyaṁ,
pūjā parakulesu ca.
Patna 178 [11.5] Bāla
asatāṁ bhāvanam icchanti
purekkhārañ ca bhikkhusu |
āvāsesu ca essariyaṁ
pūjāṁ parakulesu ca ||
Gāndhārī
Udānavarga 13.3 Satkāra
asanto lābham icchanti
satkāraṁ caiva bhikṣuṣu /
āvāseṣu ca mātsaryaṁ
pūjāṁ parakuleṣu ca ||
Pāḷi 74 [5.15] Bāla
mameva kata’ maññantu
gihī pabbajitā ubho,
mameva ativasā assu
kiccākiccesu kismici,
iti bālassa saṅkappo
icchā māno ca vaḍḍhati.
Patna 179-180 [11.6-7] Bāla
mameva katamannentu
ghī pravrajitā ca ye |
na me pratibalā assa
kiccā 'kiccesu kesuci ||
iti bālassa saṁkappo
icchāmāno ca vaddhati |
aṁñā hi lābhopaniśā
aṁñā nibbāṇagāminī ||
Gāndhārī
Udānavarga 13.4-5 Satkāra
mām eva nityaṁ jānīyur
ghī pravrajitas tathā |
mama prativaśāś ca syuḥ
ktyāktyeṣu keṣu cit //
iti bālasya saṁkalpā
icchāmānābhivardhakāḥ /
anyā hi lābhopaniṣad //
anyā nirvāṇagāminī
Pāḷi 75 [5.16] Bāla
aññā hi lābhūpanisā,
aññā nibbānagāminī,
evam etaṁ abhiññāya
bhikkhu buddhassa sāvako
sakkāraṁ nābhinandeyya,
vivekam anubrūhaye.
Patna 180-1 [11.7] Bāla
iti bālassa saṁkappo
icchāmāno ca vaddhati |
aṁñā hi lābhopaniśā
aṁñā nibbāṇagāminī ||
evam etaṁ yathābhūtaṁ
paśśaṁ buddhassa sāvako |
sakkāraṁ nābhinandeyā
vivekam anubrūhaye ||
Gāndhārī
Udānavarga 13.5-6 Satkāra
iti bālasya saṁkalpā /
icchāmānābhivardhakāḥ
anyā hi lābhopaniṣad
anyā nirvāṇagāminī //
etaj jñātvā yathābhūtaṁ
buddhānāṁ śrāvakaḥ sadā |
satkāraṁ nābhinandeta
vivekaṁ anubṁhayet ||
Bālavaggo pañcamo.