13: Śaraṇa
bahū veśaraṇaṁ yānti parvvate ca vanāni ca |
vastūni rukkhacittāṇi manuṣyā bhayatajjitā These opening four verses occur also in the Pāḷi
bahuṁ ve saraṇaṁ yanti pabbatāni vanāni ca,
ārāmarukkhacetyāni manussā bhayatajjitā.
na etaṁ śaraṇaṁ khemmaṁ na etaṁ śaraṇam I count resolusion at the 4th here, but we could equally as well read
etaṁ We need to read
netaṁ kho saraṇaṁ khemaṁ netaṁ saraṇam uttamaṁ,
netaṁ saraṇam āgamma sabbadukkhā pamuccati.
yo tu buddhañ ca dhammañ ca saghaṁ Scribal error, read:
cattāri ca We need to exclude
yo ca buddhañ ca dhammañ ca saṅghañ ca saraṇaṁ gato,
cattāri ariyasaccāni sammappaññāya passati:
etaṁ ve śaraṇaṁ khemmaṁ etaṁ śaraṇam uttamaṁ |
etaṁ śaraṇam āgamma sabbadukkhā pramuccati ||
etaṁ kho saraṇaṁ khemaṁ etaṁ saraṇam uttamaṁ,
etaṁ saraṇam āgamma sabbadukkhā pamuccati.
gavāṁ ce taramāṇānāṁ jihmaṁ gacchati puṅgavo |
sabbā tā jihmaṁ gacchaṁti nette jihmagate sati ||
gavañ-ce taramānānaṁ jimhaṁ gacchati puṅgavo,
sabbā tā jimhaṁ gacchanti nette jimhaṁ gate sati.
evām eva manuṣyesu yo hoti śreṣṭhasaṁmato |
sa ce adhaṁmaṁ carati prāg eva itarā prajā ||
evam-eva manussesu yo hoti seṭṭhasammato,
so ce adhammaṁ carati pageva itarā pajā.
sabbaṁ raṭṭhaṁ dukhaṁ seti rājā ce hoti adhammiko.
gavāṁ ce taramāṇānāṁ ujjuṁ gacchati puṅgavo |
sabbā tā ujjuṁ gacchaṁti nette ujjugate sati ||
gavañ-ce taramānānaṁ ujuṁ gacchati puṅgavo,
sabbā tā ujuṁ gacchanti nette ujugate sati.
evām eva manuṣyesu yo hoti śreṣṭhasaṁmato |
sa ce va dhaṁmaṁ carati prāg eva itarā prajā ||
evam-eva manussesu yo hoti seṭṭhasammato,
so ce pi dhammaṁ carati pageva itarā pajā.
sabbaṁ raṭṭhaṁ sukhaṁ seti rājā ce hoti dhammiko.
dhaṁmaṁ care sucaritaṁ na naṁ duccaritaṁ care |
dhammacārī sukhaṁ śeti assiṁ loke paramhi ca ||
dhammaṁ care sucaritaṁ na naṁ duccaritaṁ care,
dhammacārī sukhaṁ seti asmiṁ loke paramhi ca.
dhaṁmaṁ care sucaritaṁ na naṁ duccaritaṁ care |
brahmacārī The only difference between this and the last verse is the exchange of
dhammaṁ care sucaritaṁ na naṁ duccaritaṁ care,
dhammacārī sukhaṁ seti asmiṁ loke paramhi ca.
dhaṁmārāmo dhaṁmarato dhaṁmaṁ anuvicintayaṁ |
dhammaṁ anussaraṁ bhikkhū dhammā na parihāyati ||
dhammārāmo dhammarato dhammaṁ anuvicintayaṁ,
dhammaṁ anussaraṁ bhikkhu saddhammā na parihāyati.
dhammo have rakkhati dhammacārī dhammo sucinno sukhāya dahāti The metre in the cadence is very wrong here and there is either a scribal error, or a fault of the transmission of the verse. |
esānuśaṁso dhamme sucinne Replacement of two light syllables by one heavy one has taken place at the 6th here. The Pāḷi verse has the same phenomenon. na doggatiṁ gacchati dhammacārī ||
dhammo have rakkhati dhammacāriṁ dhammo suciṇṇo sukham āvahāti
esānisaṁso dhamme suciṇṇe na duggatiṁ gacchati dhammacārī
dhammo have rakkhati brahmacārī dhammo sucinno sukhāya dahāti |
esā 'nuśaṁso dhamme sucinne na doggatiṁ gacchati Text reads:
dhammo have rakkhati dhammacāriṁ dhammo suciṇṇo sukham āvahāti
esānisaṁso dhamme suciṇṇe na duggatiṁ gacchati dhammacārī
acarittā brahmaceraṁ aladdhā yovvane dhanaṁ |
jinnakroṁcā va jhāyaṁti jhīnamacche va pallare ||
acaritvā brahmacariyaṁ aladdhā yobbane dhanaṁ
jiṇṇakoñcā va jhāyanti khīṇamacche va pallale.
acarittā brahmaceraṁ aladdhā yovvane dhanaṁ |
śenti cāpādhikinno vā porāṇāni a 'nutthunaṁ Avagraha has been written in this word by mistake, read:
acaritvā brahmacariyaṁ aladdhā yobbane dhanaṁ
senti cāpātikhittā va purāṇāni anutthunaṁ.
ujjujjanti satīmanto
haṁsā va pallaraṁ hettā okam okaṁ jahaṁti te ||
uyyuñjanti satīmanto na nikete ramanti te,
haṁsā va pallalaṁ hitvā okam okaṁ jahanti te.
haṁsā va ādiccapathe vehāyasaṁ yānti iddhiyā The posterior line has 9 syllables, a reading
niyyāṁti dhīrā lokamhi mārasenaṁ pramaddiya ||
haṁsādiccapathe yanti ākāse yanti iddhiyā,
nīyanti dhīrā lokamhā jetvā māraṁ savāhanaṁ.
kin nu hāśo kim ānando niccaṁ prajjalite sati |
andhakāramhi prakkhittā I count
ko nu hāso kim ānando niccaṁ pajjalite sati?
andhakārena onaddhā padīpaṁ na gavesatha?
praccaṁtimaṁ vā nagaraṁ guttaṁ sāntarabāhiraṁ |
evaṁ rakkhatha āttānaṁ khaṇo vo mā upaccagū |
khaṇātītā hi śocaṁti nirayamhi samappitā ||
nagaraṁ yathā paccantaṁ guttaṁ santarabāhiraṁ,
evaṁ gopetha attānaṁ khaṇo vo mā upaccagā,
khaṇātītā hi socanti nirayamhi samappitā.
[235 ≈ Dhp 264, Dhammaṭṭhavaggo]
na muṇḍabhāvā śamaṇo avrato alikaṁ bhaṇaṁ |
icchālobhasamāpanno śamaṇo kiṁ bhaviṣyati ||
na muṇḍakena samaṇo abbato alikaṁ bhaṇaṁ
icchālobhasamāpanno samaṇo kiṁ bhavissati?
[236 ≈ Dhp 265, Dhammaṭṭhavaggo]
yo tu śameti pāpāni aṇutthūlāni sabbaśo |
śamaṇā eva pāpānāṁ śamaṇo ti pravuccati ||
yo ca sameti pāpāni aṇuṁ thūlāni sabbaso,
samitattā hi pāpānaṁ samaṇo ti pavuccati.
yassa chattrīśatiṁ sotā mānāphassamayā bhriśā |
vāhā vahanti dudriṣṭiṁ saṁkappā ggredhaniśśitā ||
yassa chattiṁsatī sotā manāpassavanā bhusā,
vāhā vahanti duddiṭṭhiṁ saṅkappā rāganissitā.
krodhaṁ jahe viprajaheya -
taṁ nāmarūpamhi asajjamānaṁ akiṁcanaṁ nānupatanti dukkhā ||
kodhaṁ jahe vippajaheyya mānaṁ saṁyojanaṁ sabbam atikkameyya
taṁ nāmarūpasmiṁ asajjamānaṁ akiñcanaṁ nānupatanti dukkhā.
Śaraṇavarggaḥ