Pāḷi 334 [24.1] Taṇhā

manujassa pamattacārino
taṇhā vaḍḍhati māluvā viya,
so palavatī hurāhuraṁ
phalam icchaṁ va vanasmi’ vānaro.

Patna 137 [9.1] Tahna

manujassa pramattacāriṇo
tahnā vaddhati mālutā iva |
sā prāplavate hurāhuraṁ
phalameṣī va vanamhi vānnaro ||

Gāndhārī 91 [3.3] Tasiṇa

. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . horu
phalam icho va vaṇasma vaṇaru.

Udānavarga 3.4 Tṣṇā

manujasya pramattacāriṇas
tṣṇā vardhati māluteva hi |
sa hi saṁsarate punaḥ punaḥ
phalam icchann iva vānaro vane //

Pāḷi 335 [24.2] Taṇhā

yaṁ esā sahatī jammī
taṇhā loke visattikā
sokā tassa pavaḍḍhanti
abhivaṭṭhaṁ va bīraṇaṁ.

Patna 138 [9.2] Tahna

yaṁ cesā sahate jaṁmī
tahnā loke duraccayā |
śokā tassa pravaddhaṁti
ovaṭṭhā beruṇā iva ||

Gāndhārī

Udānavarga 3.9 Tṣṇā

ya etāṁ sahate grāmyāṁ
tṣṇāṁ loke sudustyajām /
śokās tasya nivardhante
y avavṣṭā bīraṇā yathā |/

Pāḷi 336 [24.3] Taṇhā

yo cetaṁ sahatī jammiṁ
taṇhaṁ loke duraccayaṁ
sokā tamhā papatanti
udabindu va pokkharā.

Patna 139 [9.3] Tahna

yo cetāṁ sahate jaṁmiṁ
tahnāṁ loke duraccayāṁ |
śokā tassa vivaṭṭanti
udabindū va pukkhare ||

Gāndhārī

Udānavarga 3.10 Tṣṇā

yas tv etāṁ tyajate grāmyāṁ
tṣṇāṁ loke sudustyajām /
śokās tasya nivartante
udabindur iva puṣkarāt //

Śarīrārthagāthā vs 40.6

yasya tv etat samucchinnaṁ
tālam astakavad dhataṁ |
śokās tasya nivartante
udabindur iva puṣkarāt ||

Pāḷi 337 [24.4] Taṇhā

taṁ vo vadāmi bhaddaṁ vo,
yāvantettha samāgatā,
taṇhāya mūlaṁ khaṇatha
usīrattho va bīraṇaṁ,
mā vo naḷaṁ va soto va
māro bhañji punappunaṁ.

Patna 140 [9.4] Tahna

taṁ vo vademi bhadraṁ vo
yāvaṁt ittha samāgatā |
tahnāṁ samūlāṁ khaṇatha
uṣīrātthī va beruṇiṁ |
tahnāya khatamūlāya
nāsti śokā kato bhayaṁ ||

Gāndhārī 126 [7.17] Apramadu

ta yu vadami bhadrañu
yavaditha samakada
apramadarada bhodha
sadhami supravedidi.

Udānavarga 3.11 Tṣṇā

tad vai vadāmi bhadraṁ vo
yāvantaḥ stha samāgatāḥ /
tṣṇāṁ samūlāṁ khanata
uśīrārthīva bīraṇām /
tṣṇāyāḥ khātamūlāyā
nāsti śokaḥ kuto bhayam //

Pāḷi 338 [24.5] Taṇhā

yathā pi mūle anupaddave daḷhe
chinno pi rukkho punar eva rūhati,
evam pi taṇhānusaye anūhate
nibbattatī dukkham idaṁ punappunaṁ.

Patna 156 [9.20] Tahna

yathā pi mūle anupadrute dḍhe
chinno pi rukkho punar īva jāyati |
em eva tahnānuśaye anūhate
nivvattate dukkham idaṁ punappuno ||

Gāndhārī

Udānavarga 3.16 Tṣṇā

yathāpi mūlair anupadrutaiḥ sadā
chinno 'pi vkṣaḥ punar eva jāyate |
evaṁ hi tṣṇānuśayair anuddhtair
nivartate duḥkham idaṁ punaḥ punaḥ //

Satyasiddhiśāstram 350

yathāpi mūle ’nupadrute dḍhe
cchinno ’pi vkṣaḥ punar eva rohati |
evamapi tṣṇānuśaye ’nuddhte
nirvartayati duḥkham idaṁ punaḥ punaḥ ||

Pāḷi 339 [24.6] Taṇhā

yassa chattiṁsatī sotā
manāpassavanā bhusā,
vāhā vahanti duddiṭṭhiṁ
saṅkappā rāganissitā.

Patna 237 [13.22] Śaraṇa

yassa chattrīśatiṁ sotā
mānāphassamayā bhriśā |
vāhā vahanti dudriṣṭiṁ
saṁkappā ggredhaniśśitā ||

Gāndhārī

Udānavarga

Pāḷi 340 [24.7] Taṇhā

savanti sabbadhī sotā
latā ubbhijja tiṭṭhati
tañ ca disvā lataṁ jātaṁ
mūlaṁ paññāya chindatha.

Patna

Gāndhārī

Udānavarga

Pāḷi 341 [24.8] Taṇhā

saritāni sinehitāni ca
somanassāni bhavanti jantuno,
te sātasitā sukhesino,
te ve jātijarūpagā narā.

Patna 148 [9.12] Tahna

saritāni sinehitāni ca
somanassāni bhavanti jantuno |
ye sātasitā sukheṣiṇo
te ve jātijaropagā ||

Gāndhārī

Udānavarga 3.5 Tṣṇā

saritāni vai snehitāni vai
saumanasyāni bhavanti jantunaḥ /
ye sātasitāḥ sukhaiṣiṇas
te vai jātijaropagā narāḥ //

Pāḷi 342 [24.9] Taṇhā

tasiṇāya purakkhatā pajā
parisappanti saso va bādhito,
saṁyojanasaṅgasattakā
dukkham upenti punappunaṁ cirāya.

Patna 149 [9.13] Tahna

tahnāya purekkhaṭā prajā
parisappanti śaśo va bādhito |
te saṁjotanasaṅgasaṅgasattā
gabbham upenti punappuno ciraṁ pi ||

Gāndhārī

Udānavarga 3.6 Tṣṇā

tṣṇābhir upasktāḥ prajāḥ
paridhāvanti śaśā va vāgurām /
saṁyojanaiḥ saṅgasaktā
duḥkhaṁ yānti punaḥ punaś cirarātram //

Pāḷi 343 [24.10] Taṇhā

tasiṇāya purakkhatā pajā
parisappanti saso va bādhito,
tasmā tasiṇaṁ vinodaye
bhikkhu ākaṅkha’ virāgam attano.

Patna 149 [9.13] Tahna

tahnāya purekkhaṭā prajā
parisappanti śaśo va bādhito |
te saṁjotanasaṅgasaṅgasattā
gabbham upenti punappuno ciraṁ pi ||

Gāndhārī

Udānavarga 3.6 Tṣṇā

tṣṇābhir upasktāḥ prajāḥ
paridhāvanti śaśā va vāgurām /
saṁyojanaiḥ saṅgasaktā
duḥkhaṁ yānti punaḥ punaś cirarātram //

Pāḷi 344 [24.11] Taṇhā

yo nibbanatho vanādhimutto
vanamutto vanam eva dhāvati
taṁ puggalam etha passatha
mutto bandhanam eva dhāvati.

Patna 151 [9.15] Tahna

yo nivvanadho vanā tu mutto
vanamutto vanam eva dhāvati |
taṁ puggalam etha paśśatha
mutto bandhanam eva dhāvati ||

Gāndhārī 92 [3.2] Tasiṇa

. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . paśadha
muto baĵaṇam eva jayadi.

Udānavarga 27.29 Paśya

yo nirvanagair vimokṣitaḥ
saṁvanamukto vanam eva dhāvati |
taṁ paśyatha pudgalaṁ tv imaṁ
mukto bandhanam eva dhāvati //

Pāḷi 345 [24.12] Taṇhā

na taṁ daḷhaṁ bandhanam āhu dhīrā,
yad āyasaṁ dārujaṁ pabbajañ ca,
sārattarattā maṇikuṇḍalesu
puttesu dāresu ca yā apekhā,

Patna 143 [9.7] Tahna

na taṁ dḍhaṁ bandhanam āhu dhīrā
yad āyasaṁ dārujaṁ babbajaṁ vā |
sārattarattā maṇikuṇḍalesu
putresu dāresu ca yā apekhā ||

Gāndhārī 169 [11.8] Suha

na ta driḍha badĵaṇam aha dhira
ya ayasa taruva babaka va
saratacita maṇikuṇaleṣu
putreṣu dareṣu ya ya aveha.

Udānavarga 2.5 Kāma

na tad dḍhaṁ bandhanam āhur āryā
yad āyasaṁ dāravaṁ balbajaṁ vā |
saṁraktacittasya hi mandabuddheḥ
putreṣu dāreṣu ca yā avekṣā ||

Pāḷi 346 [24.13] Taṇhā

etaṁ daḷhaṁ bandhanam āhu dhīrā,
ohārinaṁ sithilaṁ duppamuñcaṁ,
etam pi chetvāna paribbajanti
anapekkhino kāmasukhaṁ pahāya.

Patna 144 [9.8] Tahna

etaṁ dḍhaṁ bandhanam āhu dhīrā
ohārimaṁ sukhumaṁ dupramuñcaṁ |
etappi chettāna vrajanti santo
anapekhino sabbadukhaṁ prahāya ||

Gāndhārī 170 [11.9] Suha

eda driḍha baĵaṇam aha dhira
ohariṇa śiśila drupamokṣu
eda bi chitvaṇa parivrayadi
aṇavehiṇo kamasuhu prahaRē.

Udānavarga 2.6 Kāma

etad dḍhaṁ bandhanam āhur āryāḥ
samantataḥ susthiraṁ duṣpramokṣam /
etad api cchitvā tu parivrajanti
hy anapekṣiṇaḥ kāmasukhaṁ prahāya //

Pāḷi 347 [24.14] Taṇhā

ye rāgarattānupatanti sotaṁ
sayaṁkataṁ makkaṭako va jālaṁ,
etam pi chetvāna vajanti dhīrā,
anapekkhino sabbadukkhaṁ pahāya.

Patna

Gāndhārī 171 [11.10] Suha

ye rakarata aṇuvadadi sodu
saïgada makaḍao jala
eda bi chitvaṇa parivrayadi
aṇavehiṇo kamasuha prahaAē.

Udānavarga

Pāḷi 348 [24.15] Taṇhā

muñca pure muñca pacchato,
majjhe muñca bhavassa pāragū,
sabbattha vimuttamānaso
na punaṁ jātijaraṁ upehisi.

Patna 150 [9.14] Tahna

muñca pure muñca pacchato
majjhe muñca bhavassa pāragū |
sabbattha vimuttamānaso
na puno jātijarām upehisi ||

Gāndhārī 161 [10.?] Jara

muju pura muju pachadu
maadu muju bhavasa parako
sarvatra vimutamoṇaso
na puṇu jadijara uvehiṣi.

Udānavarga 29.57 Yuga

muñca purato muñca paścato
madhye muñca bhavasya pāragaḥ /
sarvatra vimuktamānaso
na punar jātijarām upeṣyasi ||

Pāḷi 349 [24.16] Taṇhā

vitakkapamathitassa jantuno
tibbarāgassa subhānupassino
bhiyyo taṇhā pavaḍḍhati,
esa kho daḷhaṁ karoti bandhanaṁ.

Patna

Gāndhārī

Udānavarga 3.1 Tṣṇā

vitarkapramathitasya jantunas
tīvrarāgasya śubhānudarśinaḥ /
bhūyas tṣṇā pravardhate
gāḍhaṁ hy eṣa karoti bandhanam //

Śarīrārthagāthā vs 17

vitarkapramathitasya dehinas
tīvrarāgasya śubhānudarśinaḥ |
bhūyas tṣṇā vivardhate
sā gāḍhīkurute ’sya bandhanaṁ ||

Pāḷi 350 [24.17] Taṇhā

vitakkupasame ca yo rato
asubhaṁ bhāvayatī sadā sato,
esa kho vyantikāhiti,
esacchecchati mārabandhanaṁ.

Patna

Gāndhārī

Udānavarga 3.2 Tṣṇā

vitarkavyupaśame tu yo rato
hy aśubhāṁ bhāvayate sadā smtaḥ /
tṣṇā hy eṣa prahāsyate
sa tu khalu pūtikaroti bandhanam //

Pāḷi 351 [24.18] Taṇhā

niṭṭhaṁ gato asantāsī,
vītataṇho anaṅgaṇo,
acchindi bhavasallāni,
antimoyaṁ samussayo.

Patna

Pāḷi 352 [24.19] Taṇhā

vītataṇho anādāno,
niruttipadakovido,
akkharānaṁ sannipātaṁ
jaññā pubbaparāni ca,
sa ve antimasārīro
mahāpañño (mahāpuriso) ti vuccati.

Patna 147 [9.11] Tahna

vītatahno anādāno
niruttīpadakovido |
akkharāṇāṁ sannipātena
ññāyyā pūrvvāparāṇi so |
sa ve antimaśārīro
mahāpraṁño ti vuccati ||

Gāndhārī

Udānavarga

Pāḷi 353 [24.20] Taṇhā

sabbābhibhū sabbavidūham asmi,
sabbesu dhammesu anūpalitto,
sabbañjaho taṇhakkhaye vimutto,
sayaṁ abhiññāya kam uddiseyyaṁ.

Patna

Gāndhārī

Udānavarga 21.1 Tathāgata

sarvābhibhūḥ sarvavid eva cāsmi
sarvaiś ca dharmaiḥ satataṁ na liptaḥ /
sarvaṁjahaḥ sarvabhayād vimuktaḥ
svayaṁ hy abhijñāya kam uddiśeyam //

Saṅghabhedavastu I 132

sarvābhibhūḥ sarvavid asmi loke
sarvaiś ca dharmair iha nopaliptaḥ |
sarvañjaho vītatṣṇo vimuktaḥ
svayaṁ by abhijñāya kam uddiśeyam ||

Mahāvastu iii. 118

sarvābhibhū sarvavidū 'ham asmi
sarveṣu dharmeṣu anopaliptaḥ |
sarvaṁ jahe tṣṇakṣayā vimukto
na mādśo saṁprajaneti vedanā ||

Pāḷi 354 [24.21] Taṇhā

sabbadānaṁ dhammadānaṁ jināti,
sabbaṁ rasaṁ dhammaraso jināti,
sabbaṁ ratiṁ dhammaratī jināti,
taṇhakkhayo sabbadukkhaṁ jināti.

Patna

Gāndhārī

Udānavarga 26.31 Nirvāṇa

sarvaṁ dānaṁ dharmadāna jināti
sarvāṁ ratiṁ dharmaratiṁ jināti /
sarvaṁ balaṁ kṣāntibalaṁ jināti
tṣṇākṣayaḥ sarvasukhaṁ jināti //

Pāḷi 355 [24.22] Taṇhā

hananti bhogā dummedhaṁ,
no ve pāragavesino,
bhogataṇhāya dummedho
hanti aññe va attanaṁ.

Patna

Gāndhārī

Udānavarga 2.16 Kāma

durmedhasaṁ hanti bhogo
na tv ihātmagaveṣiṇam /
durmedhā bhogatṣnābhir
hanty ātmānam atho parān //

Pāḷi 356 [24.23] Taṇhā

tiṇadosāni khettāni,
rāgadosā ayaṁ pajā,
tasmā hi vītarāgesu,
dinnaṁ hoti mahapphalaṁ.

Patna 152 [9.16] Tahna

ttriṇadoṣāṇi khettrāṇi
rāgadoṣā ayaṁ prajā |
tassā hi vītarāgesu
dinnaṁ hoti mahapphalaṁ ||

Gāndhārī

Udānavarga 16.16 Prakirṇaka

kṣetrāṇi tṇadoṣāṇi
rāgadoṣā tv iyaṁ prajā /
tasmād vigatarāgebhyo
dattaṁ bhavati mahāphalam //

Pāḷi 357 [24.24] Taṇhā

tiṇadosāni khettāni,
dosadosā ayaṁ pajā,
tasmā hi vītadosesu,
dinnaṁ hoti mahapphalaṁ.

Patna 153 [9.17] Tahna

ttriṇadoṣāṇi khettrāṇi
doṣadoṣā ayaṁ prajā |
tassā hi vītadoṣesu
dinnaṁ hoti mahapphalaṁ ||

Gāndhārī

Udānavarga 16.17 Prakirṇaka

kṣetrāṇi tṇadoṣāṇi
dveṣadoṣā tv iyaṁ prajā /
tasmād vigatadveṣebhyo
dattaṁ bhavati mahāphalam //

Pāḷi 358 [24.25] Taṇhā

tiṇadosāni khettāni,
mohadosā ayaṁ pajā,
tasmā hi vītamohesu,
dinnaṁ hoti mahapphalaṁ.

Patna 154 [9.18] Tahna

ttriṇadoṣāṇi khettrāṇi
mohadoṣā ayaṁ prajā |
tassā hi vītamohesu
dinnaṁ hoti mahapphalaṁ ||

Gāndhārī

Udānavarga 16.18 Prakirṇaka

kṣetrāṇi tṇadoṣāṇi
mohadoṣā tv iyaṁ prajā /
tasmād vigatamohebhyo
dattaṁ bhavati mahāphalam //

Pāḷi 359 [24.26] Taṇhā

tiṇadosāni khettāni,
icchādosā ayaṁ pajā,
tasmā hi vigaticchesu,
dinnaṁ hoti mahapphalaṁ.

Patna 154 [9.18] Tahna

ttriṇadoṣāṇi khettrāṇi
mohadoṣā ayaṁ prajā |
tassā hi vītamohesu
dinnaṁ hoti mahapphalaṁ ||

Gāndhārī

Udānavarga 16.21 Prakirṇaka

kṣetrāṇi tṇadoṣāṇi
tṣṇādoṣā tv iyaṁ prajā /
tasmād vigatamohebhyo
dattaṁ bhavati mahāphalam //