10. Daṇḍavagga
Pāḷi 129 [10.1] Daṇḍa
sabbe tasanti daṇḍassa,
sabbe bhāyanti maccuno,
attānaṁ upamaṁ katvā,
na haneyya na ghātaye.
Patna 202 [12.8] Daṇḍa
sabbe trasanti daṇḍānāṁ
sabbesaṁ jīvitaṁ priyaṁ |
āttānaṁ upamaṁ kattā
neva haṁyyā na ghātaye ||
Gāndhārī
Udānavarga 5.19 Priya
sarve daṇḍasya bibhyanti
sarveṣāṁ jīvitaṁ priyam /
ātmānam upamāṁ ktvā
naiva hanyān na ghātayet //
Pāḷi 130 [10.2] Daṇḍa
sabbe tasanti daṇḍassa,
sabbesaṁ jīvitaṁ piyaṁ,
attānaṁ upamaṁ katvā,
na haneyya na ghātaye.
Patna 202 [12.8] Daṇḍa
sabbe trasanti daṇḍānāṁ
sabbesaṁ jīvitaṁ priyaṁ |
āttānaṁ upamaṁ kattā
neva haṁyyā na ghātaye ||
Gāndhārī
Udānavarga 5.19 Priya
sarve daṇḍasya bibhyanti
sarveṣāṁ jīvitaṁ priyam /
ātmānam upamāṁ ktvā
aiva hanyān na ghātayet //
Pāḷi 131 [10.3] Daṇḍa
sukhakāmāni bhūtāni
yo daṇḍena vihiṁsati,
attano sukham esāno
pecca so na labhate sukhaṁ.
Patna 203 [12.9] Daṇḍa
sukhakāmāni bhūtāni
yo daṇḍena vihiṁsati |
āttano sukham eṣāṇo
precca so na labhate sukhaṁ ||
Gāndhārī
Udānavarga 30.3 Sukha
sukhakāmāni bhūtāni
yo daṇḍena vihiṁsati |
ātmanaḥ sukham eṣāṇaḥ
sa vai na labhate sukham //
Mahābhārata 13.114.5
ahiṁsakāni bhūtāni
daṇḍena vinihanti yaḥ |
ātmanaḥ sukham anvicchan
na sa pretya sukhī bhavet ||
Manusmti 5.45
yo ’hiṁsakāni bhūtāni
hinasty ātmasukhecchayā |
sa jīvāṁś ca mtaś caiva
na kva cit sukham edhate ||
Pāḷi 132 [10.4] Daṇḍa
sukhakāmāni bhūtāni
yo daṇḍena na hiṁsati,
attano sukham esāno
pecca so labhate sukhaṁ.
Patna 204 [12.10] Daṇḍa
sukhakāmāni bhūtāni
yo daṇḍena na vihiṁsati |
āttano sukham eṣāṇo
precca so labhate sukhaṁ ||
Gāndhārī
Udānavarga 30.4 Sukha
sukhakāmāni bhūtāni
yo daṇḍena na hiṁsati |
ātmanaḥ sukham eṣānaḥ
sa pretya labhate sukham //
Pāḷi 133 [10.5] Daṇḍa
māvoca pharusaṁ kañci,
vuttā paṭivadeyyu’ taṁ,
dukkhā hi sārambhakathā,
paṭidaṇḍā phuseyyu’ taṁ.
Patna 197 [12.3] Daṇḍa
mā vade paruṣaṁ kaṁci
vuttā paṭivadeyu taṁ |
dukkhā hi sārambhakathā
paṭidaṇḍā phuseyu taṁ ||
Gāndhārī
Udānavarga 26.3 Nirvāṇa
mā kaṁ cit paruṣaṁ brūthaḥ
proktāḥ prativadanti tam /
duḥkhā hi saṁrambhakathāḥ
pratidaṇḍaṁ spśanti hi |/
Pāḷi 134 [10.6] Daṇḍa
sace neresi attānaṁ,
kaṁso upahato yathā,
esa pattosi nibbānaṁ,
sārambho te na vijjati.
Patna 198-9 [12.4-5] Daṇḍa
sace iresi āttānaṁ
kaṁso upahato r iva |
jātimaraṇasaṁsāraṁ
ciraṁ praccanubhohisi ||
na ce iresi āttānaṁ
kaṁso anupahato r iva |
esa prātto si nibbāṇaṁ
sārambhā te na vijjati ||
Gāndhārī
Udānavarga 26.5 Nirvāṇa
na tv īrayasi hātmānaṁ
kaṁsir nopahatā yathā |
eṣa prāpto 'si nirvāṇaṁ
saṁrambhas te na vidyate |/
Pāḷi 135 [10.7] Daṇḍa
yathā daṇḍena gopālo
gāvo pāceti gocaraṁ,
evaṁ jarā ca maccu ca
āyuṁ pācenti pāṇinaṁ.
Patna 200 [12.6] Daṇḍa
yathā daṇḍena gopālo
gāvo prājeti gocaraṁ |
evaṁ jarā ca maccū ca
prāṇināṁ adhivattati ||
Gāndhārī
Udānavarga 1.17 Anitya
yathā daṇḍena gopālo
gāḥ prāpayati gocaram /
vaṁ rogair jarāmtyuḥ
āyuḥ prāpayate nṇām //
Pāḷi 136 [10.8] Daṇḍa
atha pāpāni kammāni
karaṁ bālo na bujjhati,
sehi kammehi dummedho
aggidaḍḍho va tappati.
Patna
Gāndhārī
Udānavarga 9.12 Karma
sa cet pāpāni karmāṇi
kurvaṁ bālo na budhyate |
karmabhiḥ svais tu durmedhā
hy agnidagdhaiva tapyate ||
Pāḷi 137 [10.9] Daṇḍa
yo daṇḍena adaṇḍesu
appaduṭṭhesu dussati
dasannam aññataraṁ ṭhānaṁ
khippam eva nigacchati:
Patna
Gāndhārī
Udānavarga 28.26 Pāpa
adaṇḍeṣu hi daṇḍena
yo 'praduṣṭeṣu duṣyate /
daśānām anyatamaṁ sthānaṁ
kṣipram eva nigacchati |/
Pāḷi 138 [10.10] Daṇḍa
vedanaṁ pharusaṁ jāniṁ,
sarīrassa ca bhedanaṁ,
garukaṁ vā pi ābādhaṁ,
cittakkhepaṁ va pāpuṇe.
Patna
Gāndhārī
Udānavarga 28.28 Pāpa
vedanāṁ kaṭukāṁ vāpi
śarīrasya ca bhedanam /
ābādhaṁ vāpi paruṣaṁ
cittakṣepam athāpi vā |/
Pāḷi 139 [10.11] Daṇḍa
rājato vā upasaggaṁ,
abbhakkhānaṁ va dāruṇaṁ,
arikkhayaṁ va ñātīnaṁ,
bhogānaṁ va pabhaṅguraṁ.
Patna
Gāndhārī
Udānavarga 28.27 Pāpa
ñātīnāṁ vā vinābhāvaṁ
bhogānāṁ vā parikṣayam /
rājato hy upasargaṁ vāpy
abhyākhyānaṁ ca dāruṇam //
Pāḷi 140 [10.12] Daṇḍa
atha vāssa agārāni,
aggi ḍahati pāvako.
kāyassa bhedā duppañño
nirayaṁ so upapajjati.
Patna
Gāndhārī 211 [13.11] Yamaka
kayakamu vayikamu
maṇokama ca pavaka
asevaïti drupañu
niraeṣu vavajadi.
Udānavarga 28.29 Pāpa
atha vāsyāpy agārāṇi
hy agnir dahati sarvathā |
bhedāt kāyasya cāprājño
daśamāṁ durgatiṁ vrajet //
Pāḷi 141 [10.13] Daṇḍa
na naggacariyā na jaṭā na paṅkā,
nānāsakā thaṇḍilasāyikā vā,
rājo ca jallaṁ ukkuṭikappadhānaṁ,
sodhenti maccaṁ avitiṇṇakaṅkhaṁ.
Patna 195 [12.1] Daṇḍa
na naggacariyā na jaṭā na paṁko
nānāśanaṁ tthaṇḍīlaśāyikā vā |
rajocelaṁ ukkuṭukapradhānaṁ
śodhenti māccaṁ avitiṇṇakaṁchaṁ ||
Gāndhārī
Udānavarga 33.1 Brāhmaṇa
na nagnacaryā na jaṭā na paṅkā
no 'nāśanaṁ sthaṇḍilaśāyikā vā |
na rajomalaṁ notkuṭukaprahāṇaṁ
śodheta martyaṁ hy avitīrṇakāṅkṣam ||
Mahāvastu iii. 412
na muṇḍabhāvo na jaṭā na paṁko
nānāsanaṁ thaṇḍilaśāyikā vā |
rajojalaṁ votkuṭukaprahāṇaṁ
duḥkhapramokṣaṁ na hi tena bhoti ||
Divyāvadāna pg 339
also Mūlasarvāstivādivinaya
(Gilgit III.iv.40)
na nagnacaryā na jaṭā na paṅko
nānāśanaṁ sthaṇḍilaśāyikā vā |
na rajomalaṁ notkuṭukaprahānaṁ
viśodhayen moham aviśīrṇakāṅkṣam ||
Pravrajyāvastu III 257
na nagnacaryā na jaṭā na paṁko
nānāśanaṁ sthaṇḍilaśāyikā vā |
na rajomalaṁ notkuṭukaprahāṇaṁ
śodhayati martyam avitīrṇakāṁkṣam ||
Pāḷi 142 [10.14] Daṇḍa
alaṅkato ce pi samaṁ careyya,
santo danto niyato brahmacārī,
sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṁ,
so brāhmaṇo so samaṇo sa bhikkhu.
Patna 196 [12.2] Daṇḍa
alaṁkato cāpi samaṁ careyā
dānto śānto niyato dhammacārī |
sabbesu prāṇesu nidhāya daṇḍaṁ
so brāhmaṇo so śamaṇo sa bhikkhū ||
Gāndhārī 80 [2.30] Bhikhu
alagido ya vi carea dhamu
dadu śadu sañadu brammayari
saveṣu bhudeṣu nihaï daṇa
so bramaṇo so ṣamaṇo so bhikhu.
Udānavarga 33.2 Brāhmaṇa
alaṁktaś cāpi careta dharmaṁ
kṣānto dāṇṭo niyato brahmacārī |
sarveṣu bhūteṣu nidhāya daṇḍaṁ
sa brahmaṇaḥ sa śramaṇaḥ sa bhikṣuḥ //
Mahāvastu iii. 412
alaṁkto vāpi caretha dharmaṁ
śānto dānto niyato brahmacārī |
sarvehi bhūtehi nivārya daṇḍaṁ
so brāhmaṇo so śramaṇo sa bhikṣuḥ ||
Divyāvadāna pg 339
also Mūlasarvāstivādivinaya
(Gilgit III.iv.40 41)
alaṁktaś cāpi cāreta dharmaṁ
dāntendriyaḥ śāntaḥ saṁyato brahmacāri
sarveṣu bhūteṣu nidhāya daṇḍaṁ
sa brāhmaṇaḥ sa śramaṇaḥ sa bhikṣuḥ ||
Pravrajyāvastu III 257
yo ’laṁktaś cāpi careta dharmaṁ
dāntaḥ śāntas saṁyato brahmacārī |
sarveṣu bhūteṣu nidhāya daṇḍaṁ
sa brāhmaṇas sa śramaṇas sa bhikṣuḥ ||
Saṅghabhedavastu I 143
alaṅktaś cāpi careta dharmaṁ
dāntaś śāntaḥ saṁyato brahmacārī |
sarveṣu bhūteṣu nidhāya daṇḍaṁ
sa brāhmaṇaḥ sa śramaṇaḥ sa bhikṣuḥ ||
Pāḷi 143 [10.15] Daṇḍa
hirīnisedho puriso
koci lokasmi’ vijjati,
yo nindaṁ appabodhati
asso bhadro kasām iva.
Patna
Gāndhārī
Udānavarga 19.5 Aśva
hrīniṣevī hi puruṣaḥ
prājño yaḥ susamāhitaḥ /
sarvapāpaṁ jahāty eṣa
hadrāśvo hi kaśām iva //
Pāḷi 144 [10.16] Daṇḍa
asso yathā bhadro kasāniviṭṭho
ātāpino saṁvegino bhavātha.
saddhāya sīlena ca vīriyena ca,
samādhinā dhammavinicchayena ca,
sampannavijjācaraṇā patissatā,
pahassatha dukkham idaṁ anappakaṁ.
Patna 329 [18.3] Dadantī
aśśo va bhadro kaṣāya puṭṭho
ātāpino saviṁgaṇo carāṇo |
śraddhāya sīlena ca vīriyeṇa ca
samādhinā dhammavipaśśanāya ca |
te khāntisoracchasamādhisaṁṭhitā
śutassa praṁñāya ca sāram ajjhagū ||
Gāndhārī
Udānavarga 19.2 Aśva
bhadro yathāśvaḥ kaśayābhitāḍita
hy ātāpinaḥ saṁvijitāś careta |
śrāddhas tathā śīlaguṇair upetaḥ
samāhito dharmaviniścayajñaḥ /
saṁpannavidyācaraṇaḥ pratismtas
tāyī sa sarvaṁ prajahāti duḥkham //
Pāḷi 145 [10.17] Daṇḍa
udakaṁ hi nayanti nettikā,
usukārā namayanti tejanaṁ,
dāruṁ namayanti tacchakā,
attānaṁ damayanti subbatā.
Patna
Gāndhārī
Udānavarga 17.10 Udaka
udakena nijanti nejakā
iṣukārā namayanti tejasā |
dāruṁ namayanti takṣakā
hy ātmānaṁ damayanti paṇḍitāḥ //
Daṇḍavaggo dasamo.